Bir öğrencinin başarısı, yalnızca saatlerce masanın başında oturmasına bağlı değildir. Asıl mesele, nasıl çalıştığıdır. Verimli ders çalışma yöntemlerini bilmek, hem öğrencinin öğrenme sürecini kolaylaştırır hem de zihinsel yükünü hafifletir. Ders çalışmak, sadece “ezber” değil; anlamak, sorgulamak ve bilgiyi günlük hayata aktarabilmektir.
Öğrenciler çoğu zaman aynı hataya düşer: Kitapların başında uzun saatler geçirirler, fakat iş sınava geldiğinde öğrendiklerinin büyük kısmı uçup gitmiştir. Bunun sebebi dikkatsiz ya da yetersiz olmaları değil, yanlış yöntemle çalışmalarıdır.
Peki verimli çalışmanın temel taşları nelerdir?
1. Planlı Çalışma:
Plansız ders çalışmak, pusulasız denize açılmaya benzer. Öğrenci hangi derse, ne kadar süre ayıracağını bilmediğinde, zaman da enerji de boşa harcanır. Basit bir günlük ya da haftalık çalışma planı, öğrencinin yolunu aydınlatır.
Bilimsel araştırmalar, beynin 25-30 dakikalık yoğun odaklanma sürelerinde en verimli şekilde çalıştığını gösteriyor. Yani saatlerce masada oturmak yerine, kısa süreli fakat dikkatli oturumlar çok daha etkilidir. Aralara verilen 5-10 dakikalık küçük molalar, öğrenilen bilginin pekişmesini sağlar.
Ezberlemek kısa vadede işe yarar gibi görünse de, kalıcı bilgi için anlamak şarttır. Öğrenci, öğrendiğini kendi cümleleriyle tekrar etmeli, örneklerle pekiştirmeli, hatta gerekirse başkasına anlatmalıdır. “Öğretme yöntemi”, öğrenmenin en etkili yollarından biridir.
Bilgi, düzenli tekrar yapılmazsa kısa sürede unutulur. Bu yüzden ders çalışırken “zaman aralıklı tekrar” (spaced repetition) yöntemi çok etkilidir. Öğrenci, ilk gün öğrendiğini ertesi gün, sonra bir hafta sonra, ardından bir ay sonra gözden geçirirse bilgi uzun süreli belleğe yerleşir.
Uyku, beslenme ve egzersiz, ders çalışmanın gizli destekçileridir. Yorgun bir beyin, en iyi kaynağın başında bile verimsizdir. Düzenli uyku ve sağlıklı beslenme, ders çalışmayı daha kolay hale getirir. Verimli çalışma, öğrencinin yalnızca sınavlarda başarılı olmasını değil, hayat boyu öğrenme becerisi kazanmasını sağlar. Çünkü doğru yöntemlerle öğrenen bir birey, bilgiye daha hızlı ulaşır, zamanı daha iyi yönetir ve stresle daha kolay baş eder.
Son söz:
Çok çalışmak değil, doğru çalışmak başarıyı getirir. Öğrenciler, yöntemli bir şekilde çalışmayı öğrenirse, hem daha kısa sürede daha çok şey öğrenirler hem de ders çalışmayı yük değil, gelişim yolculuğunun doğal bir parçası olarak görürler.
Eğitim Danışmanı
Abdullah Basmacı